Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), 100 yıl önce, 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet yönetimini ilan etti.
Zor ve çetin yolları aşarak kurulan Cumhuriyet’in yarın 100’üncü yılı olacak. Böylelikle Türkiye Cumhuriyeti, bir asrı devirdi.
Türkiye’nin 81 ilinde ayrı ayrı etkinliklerle kutlanmaya gayret gösterilen 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin 100.yaşı yurt dışında da çeşitli jestlerle kutlanıyor.
Kaliforniya Üniversitesi’nde, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100.yılına özel olarak İstiklal Marşımız çalındı.
İstiklal Marşımızın piyano ile çalındığı versiyonu dinleyenleri mest etti.
CUMHURİYET 100 YAŞINDA
Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmasıyla yakılan bağımsızlık meşalesi, Türk milletinin verdiği büyük mücadele sayesinde bir daha hiç sönmedi. Yeni Türk devletinin varlığı, 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşması ile tescillenmiş oldu. İkinci dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanmasından 2 ay sonra 13 Ekim 1923’te Ankara, Türkiye’nin hükümet merkezi oldu. Artık mevcut rejimin isminin de bütün açıklığı ile konulması, yeni devletin başkanının seçilmesi gerekiyordu. O güne kadar devlet başkanlığı görevi, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı olarak Mustafa Kemal Paşa tarafından yürütüldü. Diğer taraftan bazı yabancı ülkeler de Lozan Antlaşması’nın onayı için Türkiye’deki yeni devlet rejiminin daha açık şekilde belirlenmesini istiyordu.
“YARIN CUMHURİYET’İ İLAN EDECEĞİZ”
27 Ekim 1923’te İcra Vekilleri Heyetinin istifası ve Meclisin güvenini kazanacak bir kabine listesinin oluşturulamaması da bu soruna acil bir çözüm gerektirdi. Mustafa Kemal Paşa, 28 Ekim 1923 akşamına kadar hükümetin kurulamaması üzerine Çankaya Köşkü’nde arkadaşları için Latife Hanım’a bir sofra hazırlattı. Mustafa Kemal Paşa o gece İsmet Paşa ile 1921 Anayasası’nın bazı maddelerini değiştiren kanun tasarısını hazırladı. “Türkiye devletinin hükümet şekli cumhuriyettir.” hükmünün yer aldığı tasarı üzerinde TBMM’de yapılan konuşmalardan sonra saat 20.30’da oturuma katılan 158 üyenin tamamının oyuyla Cumhuriyet’in ilanı kabul edildi. Cumhuriyet’in ilanı “Yaşasın Cumhuriyet” sesleri ve alkışlarla karşılandı.
